Het nieuwe jaar

Het nieuwe jaar

Weer is er een jaar voorbij waarin ik deel was van het rouwproces van velen. Steeds weer werd ik geraakt door wat mensen met mij deelden en ben ik blij dat ik met mijn ervaring op het gebied van rouw ondersteuning kon bieden.

Het nieuwe jaar wordt voor veel mensen ervaren als een nieuw begin.
Na de winterzonnewende beginnen de dagen weer te lengen en begint het al iets langer licht te worden. Er begint een nieuw jaar en wat de omstandigheden ook zijn, ik wens dat er talrijke lichtpuntjes zullen zijn.

Julie Parker heeft hier een mooi gedicht over geschreven.

And as we end this year
We pause and shed a tear
For all we have lost

For those we hold dear
No longer here
For those far apart
Always in our heart
For those who are near
Living in fear

Behold the light
As it shines bright
Even in the darkest hour
Love, our healing power
Will see us through
As the energies shift
As we begin anew

Roeien met twee riemen

Roeien met twee riemen

Je vraagt je misschien af: ‘Wat heeft deze foto met rouw te maken!’

Dit is een foto van een hoekhuis in Amsterdam waar ik regelmatig langs fiets.

Wanneer iemand met verlies te maken krijgt, kom je in een golfbeweging terecht van
omgaan met het verlies en bezig zijn met het herstel, oftewel de metafoor: ’Rouwen is roeien met twee riemen’. Dit wordt het duale procesmodel van Stroebe en Schut genoemd.

Het vergt veel energie en kracht om het bootje drijvende en in evenwicht te houden en om voorruit te komen. Soms draai je rondjes afhankelijk van welke kant meer aandacht vraagt. De twee roeispanen vertegenwoordigen elk een kant van het rouwproces.

Als iemand voornamelijk aan de verlieskant blijft dan loop je het risico te blijven hangen, maar als iemand voornamelijk aan de herstelkant is, dan is er het gevaar dat het verlies wordt verdrongen. Hoe dan ook, het blijft een golfbeweging die belangrijk is om te rouwen. Als rouw niet wordt doorleefd en naar de achtergrond wordt verdrongen, kan deze later door een ingrijpende gebeurtenis alsnog tevoorschijn komen.

Uiteraard geldt dit voor alle vormen van verlies en veranderingen, zoals o.a. overlijden, scheiding, ziekte en baan verliezen.

Mocht je in de rouw zijn, dan hoop ik dat deze blog een herkenning voor jou is en inzicht geeft in de manier waarop jij jouw boot bestuurd. Hoe iemand met het rouwbootje vaart verschilt van persoon tot persoon en van moment tot moment. 
Mocht je desalniettemin toch het gevoel hebben dat (je bootje) strandt, kan je altijd om hulp vragen.

Stilstaan bij het verlies van een dierbare

Stilstaan bij het verlies van een dierbare

Foto: Bloesempark Amsterdamse bos

Verschillende cliënten vertellen dat ze in hun familie en vriendenkring niet of nauwelijks over het verlies van een ouder, partner of kind kunnen praten. De meeste mensen gaan het liever uit de weg. Als ze zelf iemand verloren hebben, begrijpen ze het en praten er gemakkelijker over. Wat zou het fijn zijn als familie en vrienden wat gemakkelijker zouden kunnen praten met iemand die een dierbare heeft verloren. Veel mensen vinden het moeilijk om erover te praten en weten niet wat ze moeten zeggen. Maar als dit uitgesproken wordt, ontstaat er vaak vanzelf een gesprek.

Een collega belde mij weken na het overlijden van Paul en zei dat hij nu pas contact opnam, omdat hij het niet durfde. Dit was voor mij zo ontwapenend en fijn om te horen dat we meteen een lang gesprek hadden.

Kort na het overlijden wordt er nog bij stilgestaan. Het leven van de anderen gaat door, maar dat van de rouwende persoon lijkt stil te staan. Soms kan het verlies na een lange tijd nog sterk aanwezig zijn, vooral op feestdagen, verjaardagen en sterfdagen. Dan is het fijn, als er iemand aandacht voor heeft, bijvoorbeeld door even langs te gaan of te bellen.

Dit gedicht van Stephen Levine uit Meeting at the Edge, Healing into Life and Death, sprak mij aan, omdat het de gevoelens van een verlies weerspiegeld.

This is the great confusion of a lifetime
To lose a child, to lose a parent,
to lose a lover
To break that mirror,
which has so often
reflected your beauty
and made you feel so safe

Waar ben jij dankbaar voor?

Waar ben jij dankbaar voor?

Het jaar is bijna voorbij. Ondanks dat het een uitdagend jaar was en ik moest omdenken op verschillende gebieden, ga ik vol vertrouwen het nieuwe jaar in. Hoe is het afgelopen jaar voor jou geweest en hoe ga jij het nieuwe jaar in?

Voor mij was dit het jaar waarin ik mijn ’11 Gouden tips bij verlies en rouw’ heb afgerond, waar ik met clienten ben gaan wandelen en waar ik online ben gaan counselen. Het jaar waarin ik mijn vierde lotgenotengroep rouw begeleidt heb en waar ik met de specialisatie ‘Gestolde rouw’ ben begonnen. Tevens heb ik in 9 maanden de psychosociale basiskennis afgerond, zodat clienten per 1 januari, als ze aanvullend verzekerd zijn voor een vergoeding in aanmerking kunnen komen. Als ik het zo opschrijf, heb ik veel gedaan en ben ik ontzettend dankbaar. Het voelt goed.

Waar wil ik meer van in mijn praktijk? Ik ben dankbaar dat ik mag luisteren naar jouw verhaal en naast je mag staan in tijden waarin je het moeilijk hebt, mede ook door extra complicaties van de verschillende lock-downs. In mijn praktijk heb ik dit jaar vele verhalen gehoord, sommige verdrietig tot soms zelfs wanhopig, andere vol eenzaamheid en teruggeworpen worden op jezelf, maar ook verhalen van hoop, vertrouwen, vol van liefde voor dat wat ontvallen is. Het is duidelijk dat rouw de andere kant is van de liefde, daarom doet het verliezen van een dierbare ook zoveel pijn.

Wat wil ik anders? Minder administratieve rompslomp en hoewel ik er goed in ben, kost het me tijd, die ik liever besteed aan in verbinding zijn met anderen. Ook gedurende de Corona tijd wil ik waar mogelijk clienten, met alle voorzorgsmaatregelen, face to face ontmoeten.

Ik hoop in 2022 weer getuige te mogen zijn van veel persoonlijke verhalen, hoe verdrietig ze soms ook zijn. Dat ik kan leven naar mijn eigen normen en waarden en dat we blijven zoeken naar wat ons verbindt, ook al liggen standpunten uiteen. Koning Willem Alexander verwoorde het mooi in zijn kersttoespraak.

Komend jaar ga ik samen met een collega, twee Engelstalige lotgenoten groepen begeleiden in Amsterdam. Wij zijn hier heel trots op en kijken vol vertrouwen uit welke deelnemers we mogen gaan ontmoeten. Wij zijn dankbaar dat wij deel mogen zijn van het proces van herkenning en erkenning in de groepen en om samen te kunnen lachen en huilen.

Het nieuwe jaar gaan we in met weer een lock-down. Door al jullie verhalen weet ik hoeveel impact dit heeft op onderlinge verbinding en innerlijke veerkracht. Wat voor omstandigheden jij je in bevindt en wat je ook gelooft. Ik wens jou voor 2022 dagen van dankbaarheid, zelfzorg en bovenal in verbinding met elkaar.

ArtZuid – De Engel

ArtZuid – De Engel

Artist duo Adelheid & Huub Kortekaas – Engel 1970

Op de ArtZuid route staat deze blauwe engel. Deze sculptuur doet mij aan het volgende denken.

Als je iemand dierbaar verloren hebt kan het zijn dat je op zoek bent naar antwoorden op levensvragen en die te begrijpen. Je krijgt daarbij misschien ervaringen en inzichten aangereikt die niet te verklaren zijn. 

Theologe Christa Anbeek schrijft: ‘Het gevoel dat bepaalde zaken zich onttrekken aan het rationele en aan het wetenschappelijk verklaarbare past in dat ‘er is meer’. 

Voor iemand die achter blijft zijn feiten en bewijzen niet zo relevant en kun je ondervinden dat er meer is tussen hemel en aarde. Op zo’n moment hoeft wat je denkt te voelen of denkt waar te nemen, hoe wonderlijk ook, niet verklaard te worden. 

Afhankelijk of je geloofd of niet, kunnen symbolen en spiritualiteit steun bieden bij het vinden van antwoorden op levensvragen.

“Op de sterfdag van mijn partner Paul komt er altijd een boodschap voorbij. Ieder jaar weer en heel verschillend, dit is troostend en dan voel ik op dat moment verbondenheid.”

Welke symboliek helpt jou?