Ronald A. Westerhuis – Shine 2021

Deze serie gaat over de sculpturen van de ArtZuid route in Amsterdam te verbinden met rouw. Verlies is onlosmakelijk verbonden met het leven. Liever staan we hier niet bij stil. Rouw is de keerzijde van de liefde en iets wat je lief is verliezen doet pijn of het nu gaat om overlijden, werk, scheiding, gezondheid of toekomstverwachtingen.

Deze tweede sculptuur verbeeld voor mij de wereld die onderste boven is. In rouw kan je dit heel sterk ervaren, want door een ingrijpend verlies is je leven voorgoed veranderd. De wereld staat voor jou op zijn kop.
De Amerikaanse rouwdeskundige William Worden onderscheidt vier rouwtaken, waar de meeste rouwende wel herkenning in vinden. En toch blijft rouwen voor iedereen anders en iedereen doet het op zijn eigen manier. Deze vier rouwtaken zijn onderdeel van een rouwproces en hebben geen vaste volgorde, soms kunnen verschillende rouwtaken zelfs op een dag voorkomen.

1. De realiteit van het verlies onder ogen zien.
Het verlies is zo onwerkelijk, dat onze geest het in eerste instantie verdringt. Dit is een natuurlijke bescherming, omdat de werkelijkheid te erg is om te bevatten. Verstandelijk weten we het wel, maar het emotionele besef komt later. Een vriendin vertelde mij dat toen haar vader overleden was ze boos was op de wereld en de bomen, want die kregen nieuwe blaadjes. De wereld om haar heen ging door en haar wereld stond stil en onderste boven.
2. Omgaan met de pijn en het verdriet die het verlies veroorzaakt.
Het kunnen toelaten van verschillende gevoelens staat centraal. Dit kan onder andere boosheid, angst, verwarring, verdriet, spijt en ook schuldgevoelens zijn. Ook lichamelijke pijn kan een uiting van deze gevoelens zijn. Deze gevoelens kunnen heel verwarrend, vermoeiend en ook pijnlijk zijn.
3. Het aanpassen aan het leven zonder je dierbare en verder leven met het gemis.
In het begin herinnerd alles je aan je dierbare. Bij elke muziek die ik hoorde sloeg de tekst wel op Paul, mijn partner die overleden was en voelde ik het gemis. Structuren verdwijnen of veranderen want je omgeving reageert anders op een stel dan op een alleenstaande. Je neemt taken en werkzaamheden van de ander over of besteed ze uit. Je mist de atmosfeer die jullie samen hadden en ook het toekomst perspectief is niet meer wat het was. Dit vraagt aanpassingen en soms ook nieuwe vaardigheden.
4. Verlies integreren in je leven.
Je dierbare zal altijd een deel van jouw leven zijn, je verweeft het als het ware met je leven. Alleen fysiek is je dierbare niet meer aanwezig. De band met je dierbare wordt opnieuw vormgeven, het wordt ook wel een symbolische band genoemd. Draag jij bijvoorbeeld iets symbolisch bij je, wat je aan je dierbare herinnert? Het verdriet wordt minder en beheerst niet meer je hele leven. Natuurlijk heb je nog moeilijke dagen en je kunt je ook weer regelmatig op de toekomst richten, je open stellen voor je omgeving en nieuwe ontwikkelingen.

Je vraagt je nu waarschijnlijk af of het verlies ooit overgaat? Dit is voor iedereen anders. De een pakt het leven snel weer op en merkt na een aantal jaren dat de rouw er toch nog is en aangegaan dient te worden. Een ander rouwt de eerste jaren en kan langzaam het leven weer oppakken en er ook weer van genieten. Er bestaan geen regels voor en doe wat voor jou goed voelt. Mocht je hier ondersteuning bij willen hebben, neem dan gerust contact op.